Hanneke Groenteman raakte overstuur van de opnames van haar EO-programma De kanarie in de kolenmijn, die morgenavond in première gaat op NPO 2. Dat vertelde de presentatrice gisterenavond in De Wereld Draait Door. Groenteman ging de opnames vrij luchtig in, maar schrok al snel van het antisemitisme waar ze op stuitte. “Ik ging er zelf wat onbenullig in. Er kwam een vraag van de joodse redactie van de EO dat ze een joodse presentator zochten.“
Die joodse presentator moest in het antisemitisme anno 2016 duiken. “Ze kozen mij uiteindelijk uit. Ik ben joods, ben geïnteresseerd en vind het leuk om zo’n serie te maken met de mensen met wie ik Sterren op het Doek maakte. Ik dacht: één plus één is meer dan twee en dit wordt een interessant en leuk project.”
Dat viel flink tegen. “Het was interessant, maar het was helemaal niet leuk en ik raakte er nogal overstuur van eigenlijk. Ik werd geconfronteerd met een verschijnsel waar ik me nooit zo mee had beziggehouden. Ik wist dat het bestond, maar in mijn eigen prettige witte leven, heb ik er nooit veel last van.”
Groenteman reisde onder meer naar Amsterdam-West, waar antisemitisme aan de orde van de dag is. “We zijn op een plein in Amsterdam-West geweest, het Lambertus Zijlplein. Ik wist helemaal niet dat het bestond. Daar heb je jongens met capuchons die onthoofdingsfilmpjes laten zien op hun telefoon. ‘IS zijn allemaal joden’, braken ze uit. Altijd komt het woordje joden er ruim in voor. Agenten zijn ook ‘kankerjoden’.”
Waar komt de titel De Kanarie in de Kolenmijn eigenlijk vandaan? “Het is een heel bekende metafoor. Er was een gewoonte in de kolenmijnen om een kanarie erin te laten vliegen om te testen of de lucht giftig was. Als dat ophield met zingen, doodging of allebei, dan was de lucht vergiftigd.”
“De joden kun je beschouwen als de kanarie in de kolenmijn. Als het slecht gaat met de joden, is dan de hele lucht in de samenleving vergiftigd? Ik geef meteen een spoiler: ja. Als antisemitisme zich voordoet, hebben we allemaal een probleem.”
Het programma begint morgen om 19.20 uur op NPO 2.
Foto: EO
